B-Pangram ve Pangram Haiku Tekniği
Pangram, herhangi bir dilin alfabesinde
yer alan tüm harflerin kullanılması koşuluyla oluşturulmuş anlam ifade eden
cümlelere verilen genel addır. Pangrama ‘alfabe cümleleri’ de denilmektedir.
Pangram, Yunanca’da ‘bütün, hepsi’
anlamına gelen ‘pan’ ve ‘harf’ anlamına gelen ‘gramma’ sözcüklerinden meydana
gelir. Bu nedenle alfabedeki bütün harfler kullanarak kurulan cümlelere ‘pangram’
denilir. Bu cümlelerin sayısı benim gibi meraklıları tarafından gün geçtikçe
artmaktadır.
Elektronik ortamda ve cihazlarda alfabe
testi için kullanılan örneği bilgisayarınızı açtığınızda karşınıza çıkabilecek ‘The
quick brown fox jumps over the lazy dog.’ cümlesidir. Bu cümle İngilizce alfabe
için oluşturulmuştur.
Pangram cümleler, bilgisayarlarda
fontları belirtmek için ve kişilerin el yazısı örneğini almakta kullanılır.
Türkçe pangram
bir cümle söyleyebilmek için alfabemizdeki yirmi dokuz harfin aynı anda
kullanılması gerekir. Bir pangram cümlede bu yirmi dokuz harf birer kez
kullanıldıktan sonra ilave yararlanılan harf sayısı ne kadar azsa pangram da o
oranda başarılıdır.
Türkçe alfabe için bazı pangram
örnekleri aşağıda yer almaktadır:
Pijamalı hasta yağız şoföre çabucak
güvendi.
Bahçede acı jambonlu zayıf
tavukgöğsü pişir.
Bu vakıf koleji hep güçsüz,
öğrenci yetişmedi.
Bugün
fıstıkçı Şahap değil jöleci Yavuz alsa olur mu?
Jilet Seyfi ile dağcı Gürbüz,
topal Harun’u çok fena dövmüşler.
Jübile,
hepsi Eğitim Gönüllüleri Vakfı içindi, coşuyoruz.
Saftirik
çocuk mahallede gördüğü kıza âşık olup jelibon veriyordu.
Vakfın çoğu bu huysuz genci
plajda görmüştü.
Pangram cümle olur da pangram şiir olmaz
mı düşüncesinden hareketle merak ederek denemeye
çalıştım. Böylelikle ülkemizde ilk pangram şiir
örnekleri ortaya çıktı.
Pangram
cümleler ile yazılan şiirlere 'pangram şiir' denir. Haiku ise 5-7-5 hece
ölçüsünde yani toplam 17 heceli üç dize olarak yazılan aslı Japon edebiyatına
dayalı bir şiir türüdür. Pangram bir şiir haiku olarak 5-7-5 hece olarak kaleme
alınırsa ona da ‘pangram haiku’ denir. Bu terim edebiyatta, ilk kez tarafından
ortaya atılmış ve ilk örneği tarafımca sunulmuştur.
Pangram
haiku, adeta işkence gibi bir çalışmayı gerektirir. Kişiyi, matematik
hesaplamayı ve edebiyatı birlikte kullanmaya zorlar. Pangram bir cümle kurmak
çok zor bir çalışma iken bir de bu cümlenin şiir haline getirilmesi, şiirin bir
haikuya dönüştürülmesi, yani şiirde tamı tamına on yedi hece olmasının
sağlanması, 1. dizede beş hece, 2. dizede yedi hece ve 3. dizede beş hece
kullanma zorunluluğu olması ve ortaya çıkan eserin şiirsel bir estetik taşıması
gerekir.
HOŞTUN
Öyküde hoştun
Prestije bağımlı
Ve feci açgöz
Şiirimde otuz sekiz harf bulunmaktadır. Böylelikle şiirde
Türkçemizdeki yirmi dokuz harfin tamamı mutlaka en az birer kere kullanılmıştır.
Sonuçta tuhaf, sıra dışı ve biraz da komik bir çalışma (deney) oldu.
Devam edecek-
Günün güzelliğini gönülden kutluyorum tebrikler.
Daha nicelerine inşallah.
Sonsuz selam ve saygılarımla.