O- Haiku Tekniği

Haiku tarzı şiirler deneysel şiirin en eski örnekleridir. Bu türe ilişkin yüzlerce şiir sayfamdan okunabilir.

Haiku, 5-7-5 heceli, 3 dize ve 17 heceden oluşan bir Japon şiir biçimidir. Dizeler sırasıyla 5, 7 ve 5 heceden oluşmaktadır. Haikularda çoğunlukla bir ‘kigo’ (mevsim sözcüğü) ve bir ‘kireji’ (kesme sözcüğü) bulunur. Bununla birlikte kigo veya kireji içermeyen haikular da vardır. Orijinal Japonca haikular düşey bir satır halinde ve 17 hece yazılırlar. Ancak tercüme edilen veya başka dillerde yazılan haikularda 17 hecenin 3 ayrı dizeye dağıtılması genel kabul görmüş bir yaklaşımdır. Haikular genellikle doğayı konu alırlar. Matsuo Başo’nun meşhur “kurbağa haikusu” şöyledir:

eski havuz ya
kurbağa atlayıverir —
suyun sesine

Deneysel şiirde haiku tekniğine hayvanlar üzerine kaleme aldığım on bir haikuyu örnek verebilirim.

Hayvanlar Üzerine Haikular

I
Yusufçukları
Gördüğün zaman bil ki
Nehre yaklaştın

II
Evin faresi
Patates çuvalında
Kış boyu kalır

III
Kertenkeleler
Kayada güneşlenir
Gözler havada

IV
Ayının ini
Sekiz yıldır orada
Uzaklaş hemen

V
Köpek firarda
Ayva ağacı bekler
Hane halkını

VI
Mantar avında
Yavru bir boz ayıyla
Göz göze geldik

VII
Kulağakaçan
Kulağına hiç kaçmaz
O senden korkar

VIII
Bir karakarga
Balkona doğru uçar
Yağan yağmurda

IX
Kalınca naçar
Sıçanlar buğday çalar
Boşalır ambar

X
Suda bir yaprak
Üstünde karıncalar
Birlikte yüzer

XI
Yolu bilseydi
Geri dönmek isterdi
Aldığı koyun

Seğmenoğlu (Dr. Osman Akçay)

Devam edecek.-